Het kan haast niet anders of de aflevering van Zomergasten met Tom 
Holkenborg (Junkie XL) gaat de geschiedenis in als een van de beste Zomergasten-afleveringen ooit. Onder het wakende oog van gastheer, en vaderlijke beschermer, Bas Heijne gooide Holkenborg zijn volledige ziel op tafel. Alstublieft kijker, zie maar wat u er mee doet. Holkenborg was de Ware Zomergast, the chosen one, de gast waar Peter van Ingen jaren van gedroomd heeft.
Al was het even wennen voor Bas Heijne, zo’n muzikant die de taal van de muziekscene spreekt. In dat opzicht zal Heijne zich grondiger hebben voorbereid dan voor zijn gesprek met Plasterk. Dat was een man van stand, iemand met dezelfde intellectuele bagage als zijn gastheer die qua fragmenten op hetzelfde culturele niveau zat. Junkie XL was even andere koek.
Die Lichtenvoorder is niet alleen muzikant, maar ook kunstenaar, DJ, performer en producer. Bovendien maakt hij muziek voor films en games. Bas Heijne houdt natuurlijk ook van de betere muziek en films, van games weet hij niets. Pong had hij nog wel gespeeld, en daarna Donkey Kong, maar toen kwamen voor Heijne de letteren en de pen, terwijl voor de jonge Holkenborg de wereld der muzikale techniek en verwondering open ging.
Generatiekloof
Het zal die generatiekloof zijn geweest die Heijne er toe brachten toch vooral alle ruimte te geven aan de gedachten van deze muzikant. Er was oneindige ruimte, er was een prettige distantie en het leek een Zomergasten te worden zoals we die voor het laatst zagen met Joost Zwagerman als presentator: de gast als ultieme middelpunt, met mogelijkheden tot uitwijken naar alle richtingen. De gastheer onderbrak slechts om een volgend fragment aan te kondigen.
En die fragmenten leken de eerste twee uur volledig in dienst te staan van Holkenborgs ego. Het waren geen fragmenten waarover veel te filosoferen viel, het waren fragmenten waarmee de gast zijn complexe status van muzikaal kunstenaar kon uitleggen. Fragmenten over elektronische muziek, over definities daarvan, en zelfs twee identieke stukken film, een met en een zonder muziek. Scenes uit Tamar van den Dop’s Blind, waarvoor Junkie XL exclusief de muziek heeft mogen componeren.
College Tom Holkenborg
Het was uiteindelijk een beetje teveel van het goede. Twee uur lang college to be Tom Holkenborg is erg lang, al gaf hij het wel toe: hij was wat egocentrisch. En de fouten die hij daarmee in het verleden gemaakt had, die was hij weer aan het goedmaken.
Doorbraak
Tot de preview van de keuzefilm (Heijne zei daar potjan-driedubbeltjes toch weer “wensfilm”, die snaak), Eraserhead van David Lynch. Wat daarna volgde was zowel aangrijpend als nu al legendarisch: Junkie XL beleefde live tijdens Zomergasten wat psychiaters een “doorbraak” noemen.
Eraserhead was aanleiding voor bekentenissen over zijn overleden moeder en zus, over de werkdruk die hij ervoer, over zijn paniekaanvallen en zijn existentiële hulpeloosheid. Tom Holkenborg zat daar, naakt, zich schijnbaar niet bewust van de camera’s, als eenzaam en kwetsbaar mens. En dat maakte hem een prachtig mens.
Bas Heijne schoot tegen wil en dank in de Freud-modus (“wat voel je daar nou bij?”) en met het beslechten van de laatste palissade tussen het onderbewuste en het bewuste kwamen voor Junkie XL de tranen, het pijnlijke maar oprechte verdriet.
Catharsis
Zomergasten was voor Holkenborg geen zomerzondag-avondprogramma maar een catharsis. Na jaren van verdichten en verschuiven, van het tijdelijk blussen van brandjes, werd de ware neurose zichtbaar: Tom Holkenborg zelf. Breekbaar, schrijnend, ontroerend. Live op nationale televisie.
De kijker zou natuurlijk kunnen tegenwerpen dat Zomergasten geen therapiesessie is, en er is altijd de vraag of Nederland nou werkelijk getuige moet zijn van het wel erg persoonlijke zielenleed van de gast, maar het was waarlijk, juist door dat volstrekt persoonlijke, prachtige televisie.
Televisie waar televisie ooit voor is uitgevonden.
De Zomergasten-recensies zijn een product van Bert Brussen.
Ik was ook aangenaam verrast. Was helemaal niet van plan te kijken, maar bleef bij het zappen (21.15 uur) toch hangen tot het eind. Inderdaad, Tom verraste met zijn ontwapenende openheid.
Het viel me wel op, dat Bas zo snel ingreep. Toen hij vertelde over zijn paniekaanvallen en tegen de tranen aanzat, sloeg Bas snel een ander pad in. En ook bij zijn overleden familie redelijk snel overschakelen naar een vrolijker onderwerp.
Weinig sensatiebelust dus, idd een gepaste afstand. Fraai, erg fraai!
Volgens mij moet je als presentator voorkomen dat iemand echt in huilen uitbarst, anders heb je geen uitzending meer. Vandaar dat hij snel op iets anders overschakelde.
“terwijl voor de jonge Holkenboer de wereld der muzikale techniek en verwondering voor hem open ging.”
Schrijven kan je, schoonheidsfoutjes maken ook..
Een geweldige aflevering! Wat een prachtvent! Voor mezelf heel herkenbaar; creativiteit staat vaak in relatie met angst. Tom toont zich een gevoelsmens en daarom maakt hij zulke prachtige muziek. Als je dit leest Tom; de aflvering heeft me erg geinspireerd!
Ik heb drie uur lang aan zijn lippen gehangen. Holkenborg is zowel achter de dj-tafel als ook aan de zomergasten tafel een volksmenner van formaat. En dat bedoel ik niet negatief.
Bert nu eens, terecht, jubelend van vreugde. Weer eens wat anders.. Mooie uitzending.
er was sinds lange tijd weer een echt mens een echt persoon een karakter op TV, 3 uur vlogen voorbij, wat een verhaal, ik ga het nog een keer bekijken op uitzending gemist
@Sietske: het komt niet op uitzending gemist vanwege de rechten voor de fragmenten.
Aanstaande zaterdagmiddag wordt het herhaald op televisie, dat is je enige kans.
Amen.
Als emotie hét criterium is voor goede tv, tsja, dan zal het wel een geslaagde avond geweest zijn. Ik heb ook zeker genoten van Holkenborgs verhalen, zijn werklust, zijn slachtoffers, zijn masochistische hang naar roem. Allemaal prachtige tv. Maar toen ik de muziek bij de film Blind hoorde was dat zeer ontnuchterend. Is dat nu alles? Wat een cliché-muziek. Boeiende persoonlijkheid, maar als componist vreselijk door de mand gevallen.
prachtige recensie over de beste zomergasten uitzending ooit.
Inderdaad, eindelijk weer eens televisie waarvoor televisie bedoeld is. Helaas weten maar weinig mensen in Nederland dit te waarderen. Soms begrijp ik niks van dit land als ik zie dat op hetzelfde moment meer dan twee keer zoveel mensen naar het ultiem sneue knip en plak programma ‘de 25′ en een herhaling van de smaakpolitie op sbs kijken
@Fred: naar de aflevering van Zomergasten keken maar 322.000 mensen. 200.000 minder dan vorige week…
Jezus: Precies wat ik bedoelde te zeggen dus. Ik heb de cijfers gezien idd, en dat stemt me aardig treurig. Dat er tegelijkertijd ruim 800.000 mensen naar een herhaling (!) van de smaakpolitie kijken, kan ik gewoon niet begrijpen
Nee daar wordt Jezus niet vrolijk van.
Prachtige, unieke, memorabele televisie. Superlatieven schieten te kort. Dat er ‘maar’ 322.000 mensen gekeken hebben is niet erg. Al hadden er maar honderd gekeken… 322.000 mensen zijn een intense kijkervaring rijker. Dat is waardevoller dan tien miljoen zappers die met matige interesse onderuitgezakt op de bank naar bagger kijken.
Prachtige, unieke, memorabele televisie. Superlatieven schieten te kort. Dat er ‘maar’ 322.000 mensen gekeken hebben is niet erg. Al hadden er maar honderd gekeken… 322.000 mensen zijn een intense kijkervaring rijker. Dat is waardevoller dan tien miljoen zappers die met matige interesse onderuitgezakt op de bank naar bagger kijken.
Hee, het staat wel gewoon op uitzending gemist:
http://www.uitzendinggemist.nl/index.php/aflevering?aflID=7627073&md5=6c6f58f551b75739bd8945492dabaff0
Verschrikkelijke uitzending. Ik had zo graag iets over hem zelf gehoord. In plaats daarvan werkte hij keurig het rijtje af om over zijn werk te kunnen praten. We kregen zelfs een lezing over filmmuziek. Zijn antwoorden stonden ook al in de vpro gids. Had hetzelfde als bij de avond met Halina Reijn; wat zijn we eigenlijk te weten gekomen? Bij beide gasten had ik zo graag iets over hen zelf te weten gekomen. Gemiste kans
Tom, voor als je dit leest;
Met volle aandacht hebben we naar je gekeken in deze aflevering van Zomergasten. Geen moment verveeld, of aan zappen gedacht.
Hoe inspirend je sprak over je werk, en hoe kwetsbaar je durfde te zijn over je pijn, over je angsten. Hoe je je zelfinzichten met ons deelde. Wauw.
Je bent een mooi mens. Met een heerlijk creatief brein.
Wees lief voor jezelf.
Suzanne.
Zoals al eerder gezegd; een prachtige aflevering! Wel opvallend dat de gast van tevoren al aankondigt waar de luchtige en waar de diepe, donkere stukken zullen zitten. Het komt allemaal precies uit. Voor mij als kijker toch wel onverwachte tranen… alsof Tom stiekem al wist wanneer de tranen zouden komen….
In de recensie kan ik me goed vinden. Ontwapenende televisie. Iemand die iets had te vertellen over zichzelf, over zijn werk, over zijn leven en over zijn familie. Met trots, respect, waardering en relativering. Met een lijn in zijn verhaal en een groeiend inzicht in zijn eigen levensloop. Goed gekozen fragmenten en wat een mooi eerbetoon aan zijn vader, zijn moeder en vooral aan zijn zus.
Tom, bedankt!
Peterter
In tegenstelling tot velen hier vond ik het verschrikkelijk. Verschrikkelijk slecht dus. Een zomergast moet interessant zijn, dat gelul van Holkenborg hoor ik ook van zatlappen in de kroeg. Wazige fragmenten (waarom vertoonde hoe een stuk van Loose Change, terwijl dat fragment dus ook vooral om een fragment ging, waarom niet gelijk naar de bron?) en ronduit saaie uiteenzettingen (zoals dat ‘tranentrekkende’ stukje over zijn moeder. Mij kan het niet boeien.
Daarnaast merkte Holkenborg een aantal keer ‘iets slims’ op – waaronder dingen over Amerika – waar hij de plank volledig missloeg.
Dit is typisch een voorbeeld waar de televisie niet voor is uitgevonden: mensen aan het woord laten die niets interessants te melden hebben.
Ik vond het vooral een karaktituur. Jiskefet of van Kooten en De Bie hadden het beter gedaan.
@Alexander
Als je had gezegd dat je de gast en zijn fragmenten niet zo boeiend vond dan had ik dat nog kunnen begrijpen. Maar jij slaat echt door, die uitzending was wel degelijk goed(zelfs als je hem niet goed vond..snappie). Als iemand in een zo’n langdurige uitzending van een paar uur een klein momentje even iets moet wegslikken dan is dat helemaal niet erg. Als je daar geen begrip voor op kan brengen of zoals jij dat niets eens snapt dan ben je eigenlijk best een emotieloze koude hond.
@ Tall King Rubbish: ik ben beslist geen emotieloze koude hond, maar ik kijk zomergasten niet voor de nodige emotionele vibes, maar omdat er op de Nederlandse televisie plaats moet zijn voor interessante figuren, die iets te melden hebben. Holkenborg is een eendimensionaal figuur. Ietwat simpel zelfs. Bas Heijne himself leek af en toe in slaap te gaan sukkelen. De redactie van zomergasten had dit vooraf moeten ondervangen. Ik heb zondag dus louter een aangeschakeling van cliches en platitudes gezien. Nergens heeft Holkenborg verrast. Hooguit in negatieve zin. Het enige waar iedereen hier (inclusief Bert Brussen) over spreekt is over het psychologische element: een jankende BN’er.
Vertel mij bijvoorbeeld eens waarom Holkenborg in godsnaam dat fragment van die kookwedstrijd liet zien?
@alexander
Die kookwedstrijd is een tv-succes in Amerika en een fenomeen dat voor mij volslagen onbekend was. Tom houdt zelf heel veel van koken en zo’n wedstrijd is een mooie metafoor voor de leefstijl van Tom, namelijk: jezelf voordurend onder grote tijdsdruk zetten om in samenwerking met anderen tot grote creatieve daden te komen en een competitiestrijd aan te gaan. (de kook wedstrijd ging tussen twee top-koks met hun 10 secondanten en binnen 1 uur moesten ze met een geheim ingredient iets geweldigs op tafel toveren terwijl het publiek meekijkt.)
Zomergasten met Tom Holkenborg was niet eendimensionaal en het betrof geen jankende BN-er. Er werd (voor mij) veel nieuws verteld, de levensloop van een leeftijdsgenoot werd helder uiteen gezet. Iemand met enorm creatieve prestaties en een brede interesse en die op zijn vlak het nodige heeft bereikt. Maar ook: die worstelt met zijn paniekaanval, zoekt naar de zin van het leven en/of geloof, vanuit andere perspectieven naar Nederland kijkt en een ontwikkeling laat zien alleen al door het feit dat hij zich moest voorbereiden op en het ondergaan van Zomergasten. En natuurlijk kan het zijn dat dat voor jou volslagen oninteressant is, maar voor Bert Brussen, voor vele anderen en voor mij is dat een geweldige Zomergast.
@ Alexander
Precies wat Peterter zegt. Ik vond die kookshow ook weinig boeiend, terwijl ik wel van koken houd,maar ik vond het fragment wel goed passen bij Tom. Er waren genoeg stukjes (zoals die met Han R.) die ik ook niet boeiend vond. Ook zou ik niet in Venice zijn gaan wonen(toeristisch en sleazy)maar Tom gaf overal een eerlijke draai aan.
Die Tom … er mocht voor mij wel eens een lachje vanaf! Een beetje humor in de tent is wel zo prettig. mesnen zonder humor … pffff…
het was adembenemend, op het puntje van mijn stoel gezeten. Interviewer ook erg goed, heel subtiel.
Wat typisch: mensen op dit forum schijnen de uitzending van Zomergasten met Tom Holkenborg ofwel fantastisch, ofwel verschrikkelijk te hebben gevonden.
Ik hoor tot de eerste groep. Het is nu drie dagen later, maar de uitzending resoneert nog steeds bij mij na. Zelden een zomergast meegemaakt die zó al zijn kaarten op tafel legde. Hoewel ik de fragmenten niet allemaal even interessant vond, heb ik gefascineerd geluisterd naar wat hij te zeggen had, en ik begrijp niet dat mensen hem op dit forum eendimensionaal noemen. Verder deed Bas Heijne het m.i. uitstekend. Voor mij was het een historische aflevering van Zomergasten.
Ook ik ben de uitzending in gezógen, terwijl ik aan het zappen was. Erg goede tv, mooi samenspel tussen gast en interviewer.
@Eelko: bij workaholics als Halina Reijn en Tom Holkenborg vallen werk en leven voor een groot deel samen. “Wie ben ik zonder mijn werk” (mijn creaties, maar ook mijn gevangenis), die vraag is nog niet aan de orde.
ik sluit me aan bij Hagar: kwam zappend bij Tom terecht, en bleef luisteren en kijken. Een mooie, boeiende uizending, Tom kan goed vertellen en heeft veel te vertellen. Ook of juist verhalen over onderwerpen als gamen en angstaanvallen,die ik niet van nabij ken, vond ik interessant. Voor mij is Tom trouwens nauwelijks een bekende Nederlander (maar het overkomt mij wel vaker dat ik zgn bekende NL-ers niet ken/herken). Misschien een idee voor volgende edities van Zomergasten: onbekende, interessante Nederlanders als gast?
Op het griezelige af heb ik exact dezelfde zaken die spelen in mijn leven als Tom! Ook ik heb een zus heb verloren in 2003. Ook ik ben door een dal gegaan en weer als Phoenix uit de as herrezen. Ook barstensvol energie. Ook afkomstig uit een gereformeerd dorp, ook geboren in dezelfde tijd… Morricone en Zimmer zijn mijn ultieme muziekhelden, ik ben nog steeds zwaar geïnteresseerd in geloven, hoe ze tot stand komen, wie de mensen erachter zijn. Ook ik wil elke seconde meer weten over optimale benutting van energie. Ook ik ben een doener, een denker, een peinzer, iemand die voordurend in een soort oorlog met zichzelf leeft, want het kan nooit goed genoeg! Nou ja, ga zo maar door. Heel fijn om iemand van hetzelfde kaliber 3 uur lang te zien praten. Maar er is toch een beetje een verschil denk ik. Misschien, misschien…ben ik ietsje minder egocentrisch dan Tom, ha ha.
Ben nu wel erg benieuwd naar de recensie over de volgende Zomergasten-uitzending. Veel fraais heb ik daar niet over te melden, Er werd niets nieuws werd verteld en de angst bekroop mij dat we het allemaal nog een keertje over moeten doen: alles wat met mannen en vrouwen, intellectuele ontwikkeling, kunst, cultuur en macht te maken heeft.